مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان در سال ۱۹۶۹ میلادی توسط ایرونیموس اول اسقف اعظم پیشین یونان تاسیس شد. این مرکز که متعلق به کلیسای ارتودکس یونان است در سال ۱۹۹۹ میلادی طی قانون ۱۹۹/۱۳۲ توسط دولت یونان به رسمیت شناخته شد. ریاست این مرکز در حال حاضر برعهده ایرونیموس دوم اسقف اعظم آتن و سراسر یونان است که با هماهنگی و همکاری شورای کشیشان عالی رتبه این کشور و با هدف ایجاد وحدت بین کلیسا های داخل و خارج از کشور به انجام وظایف خود می‌پردازد.

در خصوص تاریخچه این مرکز باید گفت که بلافاصله پس از تاسیس آن در ماه می سال ۱۹۶۹ توسط ایرونیموس اول و قبل از به رسمیت شناخته شدن آن توسط دولت، این مرکز در معبد پندلی مستقر و ریاست آن به مرحوم کشیش تئوکلیتوس واگذار گردید. بعد از آن از سال ۱۹۷۱ الی ۱۹۷۶ میلادی کشیش آناستاسیوس یانولاتوس که هم اکنون اسقف اعظم تیرانا و سراسر کشور آلبانی است، عهده دار این مرکز شد. وی پیشتر استاد دانشکده الهیات دانشگاه آتن بود و کتابی در مورد تاریخ اسلام به رشته تحریر درآورده است که هنوز هم به عنوان کتاب درسی در آن دانشکده تدریس می‌شود. کشیش زاکینتوس، کشیش خروستومس و کشیش سکلاریو به ترتیب دیگر روسای این مرکز بوده‌اند. در حال حاضر ریاست این مرکز و مدیریت معبد پندلی بر عهده کشیش سکلاریو است. سیاست های راهبردی و تصمیمات نهایی درخصوص فعالیت های اجرایی این مرکز توسط شورای کشیشان ارتودکس  یونان و اسقف اعظم این کشور اتخاذ می شود.

آموزش های تخصصی کشیشان و کارکنان کلیساها و معابد، گفتگوهای بین کلیساهای ارتودکس دیگر کشورها، گفت و گوهای بین دینی،  تنظیم برنامه های ویژه برای مهاجران و پناهجویان از جمله اقدامات این مرکز است که تحت نظارت اسقف اعظم یونان صورت می پذیرد.

اهداف مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان

بر اساس مفاد مندرج در اساسنامه مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان، مهمترین هدف این مرکز تحکیم روابط بین کلیساهای کشور، کلیساهای ارتودکس جهان و رایزنی برای حل مشکلاتی است که کلیساهای ارتودکس جهان امروز با آن مواجه هستند. به منظور پیشبرد این اهداف مرکز ارتودکس کلیسای یونان، همایش ها، سمینارها، دوره ها و کارگاه های آموزشی و گفت و گوهای دینی و بین دینی را با موضوعات روز نظیر مسئله مهاجران و پناهجویان در یک جامعه چند فرهنگی، نحوه تعامل با چالش های اجتماعی نظیر پدیده شروع ویروس کرونا و ‌.‌.. برگزار می نماید.

برنامه های آموزشی

به منظور تحقق اهداف این مرکز و توسعه آموزش های لازم در این خصوص، سازمان آموزشی را ذیل این مرکز راه اندازی شد که از سال ۲۰۰۹ تا کنون به تدریس دروس مختلف به شیوه های حضوری و مجازی می­پردازد و در این راستا از کشیشان باتجربه و اساتید حوزه ارتودکس در یونان و دیگر کشورها بهره می­برد. علاوه بر دوره های آموزشی، میزگردها و همایش های تخصصی با حضور اندیشمندان حوزه الهیات ارتودکس برای عموم و یا به صورت ویژه برای متخصصان این رشته برگزار می­گردد. هزینه برگزاری این دوره ها شامل هزینه اسکان، رفت آمد و پذیرایی از شرکت کنندگان برعهده کلیسای ارتدکس یونان است.

همکاری مرکز ارتودکس یونان با انجمن‌های دانشجویی

در سال ۲۰۱۲ میلادی رئیس دانشکده الهیات دانشگاه آتن آقای ماریوس بگزوس به همراه شورای انجمن دانشجویان دوره کارشناسی ارشد این دانشکده با رئیس وقت مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان دیدار و بر ضرورت توسعه همکاری های دانشگاهی با این مرکز تأکید کردند. در این دیدار مقرر شد شورای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد دانشکده الهیات دانشگاه آتن با مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان همکاری‌های نزدیکی به منظور توسعه تبادلات علمی و مذهبی برای پیشبرد اهداف مشترک داشته باشد.

برنامه های فرهنگی آموزشی مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان در سال ۲۰۲۱

ایرونیموس دوم، اسقف اعظم یونان در ماه سپتامبر سال جاری اعلام نمود که تعداد ۱۴۰ برنامه آموزشی و فرهنگی در ۲۰ موضوع مختلف از جمله عبادات و حفظ آراستگی برنامه های عبادی، مسئله اعتراف و نحوه برگزاری آن، حقوق کلیسایی و مدنی، توسعه موسیقی بیزانس، نحوه هماهنگی برای جمع آوری نذورات مردمی، توسعه شناخت عموم از قدیسین و به خصوص قدیسین شهر آتن پایتخت یونان، اسلام در اروپا و مسئله ضدیت با یهود با حضور ۳۰ هزار داوطلب برگزار خواهد شد. اسقف اعظم یونان طی سخنانی که از طریق شبکه های اجتماعی برای حاضرین پخش می‌شد، گفت: از ابتدای آنکه رهبری کلیسای ارتدکس یونان را عهده دار شدم تصمیم گرفتم با همکاری شورای عالی کشیشان، سازمان آموزشی را در مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان برای آموزش در خلال عمر کشیشان و اعضای کلیسای ارتدکس یونان راه اندازی نمایم که خوشبختانه طی چند سال اخیر موفقیت‌های خوبی را داشته است. در عصری که زندگی میکنیم فراگیری مسائل مذهبی و مسائل مدرن برای کشیشان عالی رتبه و دیگر کشیش ها یک ضرورت انکارناپذیر است تا بتوانند ضمن افزایش توانایی های خود، پاسخگوی مسائل مذهبی و نیازهای امروز مردم باشند. برای پاسخگویی به نیاز امروز جامعه علاوه بر فراگیری علوم الهیاتی بیش از هر زمان دیگر نیازمند فراگیری دیگر علوم  برای حفظ فرهنگ و سنت‌های کلیسایی و ملی خود هستیم.

در ادامه اسقف اعظم یونان ضمن تاکید بر ضرورت تعمیق آموزش های مذهبی و مدرن برای کشیشان و دست اندرکاران امور کلیسایی تصریح کرد: خوشبختانه این مرکز مورد احترام و پذیرش اساتید و جامعه دانشگاهی کشور قرار کرفته و علاوه بر حوزه الهیات زمینه را برای گسترش حوزه مطالعاتی و آموزشی کشیشان و وابستگان و اعضای کلیسای ارتدکس یونان را  فراهم آورده است.

برخی از برنامه‌های اعلام شده توسط مرکز ارتودکس کلیسای یونان به شرح ذیل است:

· عبادات و مراسم مذهبی در زندگی مدرن

· مشاوره و اعتراف گیری در مسائل جامعه مدرن

· حقوق مبتنی بر تعلیمات کلیسایی با در نظر گرفتن جوانب آن در زندگی معاصر

· نشست سراسری اعضای شورای کلیساهای ارتودکس در رابطه با  واقعیات عصر حاضر

· ظرافت در مراسم عبادی و کلیسایی

· بررسی تطبیقی متون کتب درسی مذهبی و علوم جدید

· مشکلات و چالشهای دنیای معاصر از دیدگاه کشیشان عالی رتبه و نحوه مواجهه با آنها

· ساماندهی نحوه ارائه نذورات مردمی به نیازمندان

· بررسی نحوه انتخاب و اعزام نمایندگان کلیساها به شهرها و دیگر کشورها

· معرفی کلیسا ها ، مقبره های قدیسین و مراکز فرهنگی کلیسای ارتودکس به شهروندان

· تاثیر تکنولوژی بر انسان معاصر

· بررسی ابعاد انقلاب سال ۱۸۲۱ میلادی یونان

· چشم انداز اسلام از ابتدا تا کنون: در جهان، اروپا و یونان

· هولوکاست و ضدیت با یهودیت

· آموزش سرود های مذهبی

· آموزش موسیقی یونان بر مبنای موسیقی کلیسایی

· شناخت موسیقی بیزانس و موسیقی سنتی

در این اجلاس که با حضور ایرونیموس دوم اسقف اعظم یونان در محل اسقف گری و شورای کشیشان این کشور از طریق مجازی برگزار گردید، تعداد زیادی از اندیشمندان حوزه الهیات ارتودکس یونان در سطوح عالی حضور داشتند. در این نشست علاوه بر شخصیت های مذهبی و سیاسی تعدادی از روسای دانشگاه های یونان از جمله آقای دکتر خرسیتوس کارایانی رئیس دانشکده الهیات دانشگاه آتن حضور داشتند که هر یک دیدگاه خود را درباره برنامه‌های آموزشی و فرهنگی مرکز ارتودوکس یونان بیان نمودند.

مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان هر ساله به منظور ایجاد وحدت رویه و کسب تجارب در خصوص مسائل و مشکلات کلیسایی نشست‌های این چنینی را با حضور مقامات عالی رتبه و شخصیت های فرهنگی و مذهبی برگزار می‌کند و هزینه رفت و آمد و اسکان مدعوین را متقبل می شود که البته در سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا این نشست به صورت مجازی برگزار گردید.

لازم به ذکر است که مسئله آموزش مسائل دینی در مراکز آموزشی عمومی سالهاست که توسط کلیسای ارتدکس یونان پی گیری می‌شود. حدود ۱۲ ساله پیش که دولت سوسیالیسم حاکم بر یونان بود، طی قانونی از اجباری بودن دروس مذهبی در مدارس فاصله گرفتند. این امر خشم کلیسای ارتدکس یونان را به همراه داشت به گونه ای که خریستودولوس اسقف اعظم وقت یونان تصمیم به تاسیس مدارس ابتدایی تا دبیرستان به صورت مستقل گرفت. این تصمیم در بدو امر با مخالفت دولت همراه بود اما سرانجام با فشار کلیسا و افکار عمومی یونان، دولت مجبور به پذیرش و به رسمیت شناختن اینگونه مدارس مشروط به همکاری و هماهنگی با وزارت تحقیق، آموزش و ادیان یونان گردید. بنابراین از آن زمان تا کنون کلیسای ارتدکس یونان دارای مدارس ویژه خود برای کسانی است که مایلند فرزندان خود در دوران تحصیل به صورت ویژه با تعلیمات کلیسای ارتودکس یونان آشنا شوند. سازمان آموزش مرکز بین ارتودکس کلیسای یونان نیز در همین راستا و به منظور گسترش آموزشهای عمومی در تلاش است تا ضمن دانش افزایی کشیشان و کارکنان کلیسای یونان، آموزه های مذهبی را در اختیار عامه مردم به ویژه قشر جوان قرار دهد.